Το Ναβαρίνο είναι τόπος, μάχη, όρμος, κάστρο… είναι δηλαδή λέξη, μύθος και πλούτος για τη Μεσσηνία, την Πελοπόννησο και την Ελλάδα. Ως Πύλος, κατά τον Όμηρο, ήταν το βασίλειο του Νέστορα.

Η Αρχαία Μεσσήνη βρίσκεται στους δυτικούς πρόποδες του όρους Ιθώμη, κοντά στο σημερινό χωριό Μαυρομάτι. Έχει έρθει στο φως ένα μεγάλο τμήμα της, που φανερώνει την έκταση, αλλά και τη σπουδαιότητα που είχε η πόλη αυτή κατά την αρχαιότητα.